Tá an mhír seo á cur ar fáil mar chuid de cheiliúradh an chéid ar bhreith Sheosaimh Uí Éanaí. Is mír faoin gcaointeoireacht í a bhfuil cuid di ar fáil sna Cartlanna cheana féin ach a bhfuil ábhar nua curtha léi don ócáid áirithe seo.

D’fhiafraigh Esther Warkov de Sheosamh agus é faoi agallamh aici i 1978 céard iad na hamhráin a cheap sé a thaispeáin i mbarr a mhaitheasa mar fhonnadóir é. D’áitigh sé gurbh iad sin na caointe. Thug sé aitheantas faoi leith d’Amhrán na Páise (nach gcastaí ach sa tSeachtain Bheannaithe) agus é ag éirí aníos, mar aon le Caoineadh na dTrí Muire (nach gcastaí ach Aoine an Chéasta agus chuile Aoine i rith an Charghais).

Bhí na hamhráin chráifeacha agus na caointe lárnach, dá bhrí sin, i gcleachtas an chreidimh aimsir na Cásca, go háirithe ar Aoine an Chéasta. Tá sé tráthúil, mar sin, gur giota de chaoineadh atá á chasadh ag Seosamh sa mhír seo. Is spéisiúla fós é i i bhfianaise gur caoineadh é nach bhfuil eolas go forleathan air.

Cuɼtha leis na Caɼtlanna le bliain anuas

Cothɼom céid Sheosaimh Uí Éanaí

Ar 15ú Deireadh Fómhair 1919 a rugadh Joe Éinniú. Leis an gcothrom céid seo a cheiliúradh, réitigh na Cartlanna sceideal le míreanna nua, nár eisíodh ariamh go dtí seo, a fhoilsiú i rith na bliana.

Le meas ar traidisiúin dhúchasacha, síleadh go mbeadh sé an-fheiliúnach na míreanna seo a eisiúint ar dhátaí suntasacha i bhféilire mhuintir Iorras Aithneach (ceantar dúchais Joe) agus Chonamara fré chéile. Lá Fhéile Pádraic, Aoine an Chéasta (19ú Aibreán), Lá Fhéile Eoin (24ú Meitheamh), Lá Mhic Dara (16ú Iúil), Lá Fhéile Chiaráin (9ú Meán Fómhair) agus Lá Fhéile Caillín (23ú Mí na Samhna) na dátaí a roghnaíodh. Ina theannta sin, tá baint dhíreach ag cuid acu leis an dáta ar a n‑eiseofar iad. Is féidir go seolfaí corr-mhír bhreise ar dhátaí eile freisin agus, dár ndóigh, seolfar mír faoi leith ar chothrom céid lá breithe Joe.

Tá ríméad orainn a fhógairt gur i bhfoirm físeáin atá roinnt mhaith den ábhar nua; meán atá tearc go leor sna Cartlanna faoi láthair.

Coinnigh súil ar an leathanach seo don scéal is deireannaí.

Bhí Seosamh Ó hÉanaí (Joe Éinniú mar a thugtar air sa mbaile) ar dhuine de na hamhránaithe sean-nóis ab fhearr den bhfichiú aois. Bhí an-cháil air in Éirinn agus thar lear. Tugann na Cartlanna seo léargas dúinn ar a chuid amhránaíochta, ar a chuid scéalaíochta agus ar a chuid seanchais — i nGaeilge agus i mBéarla — agus tá go leor eolais faoi na taifid sin mar anlann ina dteannta.

Ceiliúradh ar shaol agus ar shaothar Joe iad na Cartlanna freisin. A chuid mac léinn agus a chuid cairde féin a rinne an chuid is mó de na taifid fuaime agus físeáin atá ar na leathanaigh seo.

Comhfhiontar is ea na Cartlanna, idir Ollscoil na hÉireann Gaillimh (Roinn na Gaeilge ⁊ Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge) agus Ollscoil Washington.

Cuardaigh leat — agus bain taithneamh as a n‑aimsíonn tú!